defero.webcindario.com

X. LEHIAKETA DESLEIALAREN AURKAKO BABESPENA

1. SARRERA

2. LEGEZKO SISTEMAREN EZAUGARRI OROKORRAK

2.1. Helburua
2.2. Legearen eremu objektiboa
2.3. Legearen eremu subjektiboa
2.4. Eremu lurraldetarra

3. LEHIAKETA DESLEIALEKO EGINTZAK

3.1. Legearen 5. artikuluko klausula orokorra
3.2. Egintza tipifikatuak

- Lehiakideen aurkako egintzak

+ Irainkeriazko egintzak (9. art.)
+ Imitaziozko egintzak (11. art.)
+ Besteren izen onaren ustiapena (12. art.)
+ Sekretuen hausketa (13. art.)
+ Kontratu-urrapenera bultzatzea (14. art.)

- Kontsumitzaileen aurkako egintzak

+ Nahasketako egintzak (6. art.)
+ Engainuzko egintzak (7. art.)
+ Opariak, sariak eta antzeko supostuak (8. art.)
+ Gonbaraketazko egintzak (10. art.)
+ Diskriminaziozko eta menpekotasun ekonomikoko egintzak (16. art.)

- Merkatuaren aurkako egintzak

+ Arau hausketa (15. art.)
+ Galerazko salmenta (17. art.)

4. LEHIAKETA DESLEIALETIK ERATORRITAKO AKZIOAK

4.1. Akzio motak

- Egintzaren desleialtasuna deklaratzeko akzioa
- Egintza geldiarazteko edo debekatzeko akzioa
- Egintzak sortutako efektuak ezabatzeko akzioa
- Informazio oker edo engainakor eta faltsua zuzentzeko akzioa
- Kalte-galeren ordainketa akzioa
- Bidegabeko aberaste akzioa

4.2. Legitimazio aktiboa eta pasiboa
4.3. Preskripzioa

5. PROZEDURARI BURUZKO XEDAPENAK



----------------------------------------




1. SARRERA

LABURPENA: Aurreko gaian aztertutako legean (6/1989 legea) konpetentziaren existentzia bermatu nahi zen. Oraingokoan, konpetentziaren kalitatea babestu nahi da, joko garbia. Tradizionalki, ez dago lege bat hau babesten duena, eta kontratuz kanpoko erantzukizun zibila erabili izan da. Historikoki, mota honetako lehen legea Alemanian eman zen, 1869an. Hemen, aldiz, historikoki ez da lege berezirik egin, lege ezberdinetako artikulu solteak besterik ez dira egon (marken legean, publizitatearen legean...). Honela, 1991an, Europar Batasunak eskatua, lehiaketa desleialaren aurkako lege berezia arautzen da, gaur egun indarrean dagoena.

Edozein agente ekonomikok edo enpresarik ahalegin guztiak egin ditzake merkatuaren zati bat (bezeroak edo hornitzaileak) bereganatzeko, baina borroka horretan, lehiaketa askea bermatzeaz gain, zuzentasun eta joko garbiko erregelak errespetatu behar dira. Honela, arau hauen bidez lehiaketaren kalitatea bermatu nahi da.

Tradizionalki ez da egon lehiaketa desleaialren arauketa orokor bat. Honela, Auzitegi Gorenak kulpa extrakontraktuala erabili izan du portaera desleialaren efektuak ezabatzeko. Lehiaketa desleialari buruzko lehenengo lege berezia Alemanian ematen da, 1869an. Espainiar Zuzenbidean, aldiz, 1988ko Marken Legeko (Ley de Marcas) eta 1987ko Publizitatearen Lege Orokorreko (Ley General de Publicidad) artikulu batzuetan arautzen ziren jokaera desleialak. Gaur egun, 1991ko legeak arauketa orokorra dauka, baina hala ere beste lege batzuetan ere jokaera desleialak azaltzen dira, batez ere publizitatearen lege orokorrean, eta txikikazko merkataritzaren legean (Ley de Comercio Minorista).

3/1991 legearekin, Europar Zuzenbidearekin homologazioa egiten da, Europar Batasunak lehiaketa desleialaren arauketa eskatzen duelako (gaur egun, nahiz eta lege orokor eta berezi bat izan, bestelako legeak hartu beharko dira ere kontutan, batez ere publizitatearen legea).

Lehiaketa desleialaren lehenengo momentuko arauketa-sistema eredu profesional batean oinarritzen zen, hau da, enpresarien artean zegoen desleialtasuna bakarrik hartzen zuen kontutan. Eredu hori 1988ko marken legean (Ley de Marcas) jarraitzen zuten, eta desleialtasuna neurtzeko parametroa enpresarien jokaeraren standard profesionala zen. Baina gaur egungo joerak, lehiaketa desleialaren marko profesional hori gaindituz, beste interesak ere kontutan hartzen ditu, eta ez du bakarrik lehiakideen arteko desleialtasuna zigortzen, baita ere kontsumitzailearekiko eta merkatuarekiko desleialtasuna. Honi eredu soziala deitzen zaio, eta gaur egungo legeak (3/1991 legea) eredu sozial hori hartzen du kontutan; eta desleialtasuna neurtzeko parametroa fede onaren printzipio orokorra izango da.

2. LEGEZKO SISTEMAREN EZAUGARRI OROKORRAK
2.1. Helburua


Legearen helburua merkatuan parte hartzen duten guztien interesean lehiaketa babestea da, egintza desleialak debekatuz. Horretarako merkatuan lehiakideen artean dauden gatazkentzako marko juridiko zehatz eta eraginkor bat sortzen du, zintzotasuna eta joko garbia babesteko asmoarekin. Legeak bermatzen dituen interesak hauek dira:

* Enpresarien (lehiakideen) interes pribatuak. Lehen momentuko arauketak hau bermatzen zuen bakarrik.

* Kontsumitzaileen interes kolektiboa

* Estatuaren interes publikoa, lehiaketa garbi bat lortzea (azken bi hauek eredu soziala deritzonaren ezaugarriak dira)

Honela, Lehiaketa Desleialaren Aurkako Legeak ez ditu bakarrik lehiakideen arteko harremanak arautzen eta portaera batzuk debekatzen, merkatuan aritzeko jokaera-modu batzuk arautzen ditu ere. Adibidez, enpresarien hainbat jokaera (imitaziozko egintzak, galerazko salmenta...) printzipioz onarturik daude, eta debekatuko dira soilik lege horren artikuluetako baldintzak betetzen direnean; honen helburua da lehiakideentzat erasoak ez diren egintza guztiak ez debekatzea.

2.2. Legearen eremu objektiboa

Egintza desleial bat egon dela esateko, legeak bi baldintza eskatzen ditu (3/1991 legea, 2.1 artikulua): egintza merkatuan gauzatzea, eta lehiaketa egiteko helburuarekin izatea (finalidad concurrencial)

Lehiaketa egiteko helburua dagoela esaten da egintza objektiboki egokia denean, merkatuan prestazio propioak edo hirugarrenen prestazioak bultzatu eta zabaltzeko. Beraz, merkatuan egindako lehiaketa-egintza bat izan behar da, merkatuaren funtzionamenduan eragina izan dezakeena. Orduan, egintza hori lege honen menpe geratzen da. Adibidez, ez da konpetentzia desleiala kontsumitzaileen elkarteak bere kideei egindako aholkua, ez delako lehiaketa egiteko helburuarekin egiten.

2.3. Legearen eremu subjektiboa

Lege hau aplikatzen zaie enpresariei zein merkatuan aritzen den edozein pertsonari, fisiko edo juridikoa (baita profesional liberalei, ente publikoei...). Egintza bat desleiala den ala ez jakiteko, ez da behar subjektu pasiboa subjektu aktiboaren lehiakidea izatea, ez da lehiaketa-harremana behar, nahikoa da egintza hori ez-zilegia izatea, eta merkatuan parte hartzen duen edozeini kaltea eragitea.

2.4. Eremu lurraldetarra

Egintzaren efektua gertatzen den lekua da. Beraz, merkatu espainiarrean bere efektua duten edo eduki ahal duten egintza desleialei aplikatzen zaie legea.

3. LEHIAKETA DESLEIALEKO EGINTZAK

Egintzak desleialtzat hartu ahal izateko, beharrezkoa da lehiaketa-helburuarekin gauzatzea, eta merkatuan burutzea. Bestalde, egintzen desleialtasuna arautzeko bi sistema ezberdin erabili daitezke: klausula orokor baten bidez egintza horien ezaugarri orokorrak arautzea, edo egintza zehatzak tipifikatzea. Lege honetan bi sistemak batera ematen dira: egintza desleialen zerrenda zehatza arautzen da, baina bestalde klausula orokor bat jasotzen da, eta beraz nahiz eta egintza jakin bat zerrendan ez egon, klausula orokorrean barneratu liteke. Beraz, legeak lehiaketa desleiala zer den zehazten du alde batetik klausula orokor bat erabiliz (5. artikulua), eta bestetik lehiaketa desleialeko egintzen tipifikazioa ematen du, Europar Zuzenbideko beste ordenamenduetan egiten den bezala.

3.1. Legearen 5. artikuluko klausula orokorra

5. artikuluko klausula orokorrak modu zabal batean egintza desleiala zer den definitzen du, eta egintza horiek debekatzen ditu. Objektiboki fede onaren aurkakoak diren portaera guztiak desleialtzat joko direla dio. Artikulu honen ezaugarriak:

* Klausulak lehiakideen, kontsumitzaileen eta merkatuaren interesak hartzen ditu kontutan, eta ez du lehen bezala standard profesionala kontutan hartzen, fede onaren printzipio orokorra baizik (parametro orokorragoa da fede ona lehiakideen arteko leialtasuna baizik).

* Kasu honetan, fede on hori ordenamendu ekonomikoaren printzipio bezala ulertu behar dugu, eta enpresa-askatasunaren muga bezala. Hala ere, kontzeptu hura zehazkabea da, eta eremu zabala ematen du.

* Ikuspegi objektiboa hartzen da kontutan. Hau da, ez da kulparik frogatu behar; aitzitik, fede onaren aurka objektiboki doan edozein jokabide hartzen da kontutan.

* Nahiz eta bigarren kapituluko egintzetan tipifikatua ez egon, egintza batek klausula orokorraren ukanbeharrak betetzen baditu, desleialtzat joko da. Honela, klausula honen funtzioetariko bat praktikan ageri diren portaera desleial berriak kontutan hartzea da, portaera berriei egokituz. Adibidez, klausula hau erabiltzen da boikota desleialtzat hartzeko, tipifikaturik ez egon arren.

3.2. Egintza tipifikatuak

Legearen bigarren kapituluan desleialak diren jokabide batzuk tipifikatzen dira, adibide bezala, praktikan gehien ematen direnak direlako. Honen helburua ziurtasun juridikoa ematea da, tradizionalki gai hauek arautu gabe egon direlako. Kontutan hartu lehenengo legea gaur egungoa dela (1991koa), aurretik ez zegoela ezer.

Legeak egintza desleial bakoitza debekatzean betetzen dituen funtzioak kontutan hartuta, horien sailkapena egiten da: beste lehiakideen aurkako egintzak, kontsumitzaileen aurkako egintzak, eta merkatuaren aurkako egintzak. Sailkapen hau ez dator legean, arrazoi didaktikoengatik egiten da.

- Lehiakideen aurkako egintzak

Egintza hauen ezaugarri amankomuna da beste lehiakideen interesen aurka egindako egintzak direla, eta arau hauen helburua da lehiakideek merkatuan beren ahaleginen bidez lortu duten egoera mantentzea.

+ Irainkeriazko egintzak, 9. artikulua (actos de denigración)

Tradizionalki merkatuan lehiaketa desleiala egiteko modu bat beste lehiakide baten prestazioei buruz adierazpen kaltegarriak egitea da, beste produktuak desprestigiatzeko. Irainkeriazko egintzak kontsideratuko dira beste lehiakide bati buruz egindako edo eratutako adierazpenak, baita bere prestazioei edo establezimenduari buruz, eta merkatuan beren izen onari edo sinesgarritasunari (credibilidad) kalte egiteko gai badira, baina salbuespen batekin: adierazpen horiek ez dira desleialak kontsideratuko zehatzak, egiazkoak eta egokiak (pertinentes) badira. Eta edozein kasutan, nahiz eta egia izan, ez dira egokiak kontsideratuko nazionalitateari, bere ideologiari, bizitza pribatuari edo kaltetuaren beste egoera pertsonalari buruzko adierazpenak badira.

+ Imitaziozko egintzak, 11. artikulua (faltseamenduaren ezberdina)

Printzipioz beste enpresari baten prestazioa eta ekimenak imitatzea ez dago debekatua, hau da, edozein enpresarik imitatu edo kopiatu ditzake beste baten prestazioak. Baina desleialak kontsideratuko dira egintza hauek legeak emandako esklusibitate-eskubideen aurka badoaz (patente edo marken kasuan), nahasketa arriskua badago kontsumitzaileen aldetik (nahasketako egintzak), eta beste baten ahaleginaz edo ospe onaz baliatzen direnean.

Lehiakide baten prestazioak edo ekimenak sistematikoki imitatzea desleiala izango da estrategia enpresariala bada merkatuan beste lehiakide bat ez finkatzeko, merkatuan lehiakide horri ezaugarri propioak izaten uzten ez dion neurrian, eta merkatuko erantzun natural bat kontsideratu daitekeena gainditzen badu.

+ Besteren izen onaren ustiapena, 12. artikulua (explotación de la reputación ajena)

Engainuzko egintzen edo nahasketazko egintzen modalitate berezia da, eta merkatuan beste pertsona batek eskuratzen duen ospe profesionalak ematen duen abantailez behar ez den modu batean baliatzea da, eta desleiala kontsideratzen da beste batzuen zeinu bereizleen (signos distintivos) erabilpena edo ekoizkinen deitura geografiko faltsuak erabiltzea (denominación de origen), produktuaren ezaugarriei buruzko ohar faltsuak...

+ Sekretuen hausketa, 13. artikulua (violación de secretos)

Hemen debekatutako bi portaera berezi ditzakegu: legezkontrako modu batean datuak lortzea (espioitza); eta modu legitimo batean baina sekretua gordetzeko baldintzarekin lortuak izan diren sekretu industrialen eta komertzialen dibulgazioa, bere titularraren baimenik gabe (adibidez, beste lehiakide baten langilea kontratatzea, bere teknologia ezagutzeko).

Bi kasu horiek desleialak kontsideratuko dira, nahiz eta 2. artikuluko baldintzak ez bete, hau da, nahiz eta merkatuan ez gauzatu edo lehiaketa egiteko helbururik ez egon. Baina beste baldintza bat eskatzen da: sekretu-hausketa norberarentzat edo hirugarren batentzat onura ateratzeko burutzea, edo sekretuaren titularrari kaltetzeko helburuarekin egitea.

+ Kontratu-urrapenera bultzatzea, 14. artikulua (inducción a la infracción contractual)

Desleiala kontsideratuko da langileei, hornitzaileei eta bezeroei lehiakideekin dituzten betebehar kontraktualak hautsi-araztea; honela, kontratu-urrapenera bultzatzea betebehar kontraktualen hausketa da.

Kontratu bat bukatu-araztea edo beste baten ez-betetze kontraktualetaz probetxua ateratzea ez da printzipioz desleiala, baina jokaera desleiala izango da sekretu industrial edo enpresarial baten zabalpena edo esplotazioa duenean helburu bezala, iruzurra erabili bada, eta merkatutik lehiakide bat kanporatzeko helburuarekin egin bada. Zenbait supostuetan, bi ekintza desleialak batera emango dira.

Honela, langile bat enpresa batetik honen lehiakidea den beste batera joaten bada, printzipioz ez da desleiala izango, baina hau egitean, denboraldi batean lehiaketa ez egiteko zeukan bere kontratuko paktu bat hausten badu, desleiala izango da (beti ere, paktu hau egonez gero; hau praktikan asko ematen da Sozietate Anonimoen administradoreekin...).

- Kontsumitzaileen aurkako egintza desleialak

Atal honetan sartzen ditugun egintzek amankomunean dutena da kontsumitzaileak duen erabakitzeko gaitasunaren gutxitzea (merma) suposatzen dutela, eta egintza hauek debekatzean lortu nahi dena da merkatuan dauden produktuak aukeratzeko momentuan kontsumitzailearen autonomia babestea da.

+ Nahasketako egintzak, 6. artikulua

Beste baten aktibitatearekin, prestazioekin edo establezimenduarekin nahasketa sortu dezakeen edozein jokaera desleiala da. Egintza hauekin lortu nahi da kontsumitzailea nahastea produktua aukeratzean, lehiakidearen enbase berdina erabiliz... Nahasketaz ulertu beharko dugu prestazioaren jatorriari buruzko kontsumitzaileek izan dezaketen asoziazio-arriskua, enpresak bereziteko erabiltzen diren elementuak berdintsuak direnean, hau da, kontsumitzaileek enpresariaren edo poduktuaren identifikazioan zailtasuna dutenean. Egintza hauekin kontsumitzaileei produktu batzuk erosi-arazten zaie beste batenak diren ustean, edo bi enpresa ezberdinak bat direla uste-arazten zaie. Honela, nahasketa-kasu gehienak zeinu bereizgarriekin ematen dira (enpresariaren izen komertziala, produktuaren marka, establezimenduaren errotulua...). Baina nahasketa beste zeinuekin eman daiteke ere: enbalajeak, eskaparateak, logotipoak, folletoak, slogan-ak... Desleialtasuna enpresak bereizteko erabiltzen dituzten elementuen berdintasunean oinarritzen da, nahiz eta gero bi produktuak aztertu, eta ezberdinak direla konturatu, kontsumitzaileak orokorrean ezin duelako konparaketa hau egin (hau da, desleialtasuna ematen da produktua ikusteko lehenengo momentuan berdintsuak badirudite, nahiz eta ondo begiratuta argi egon ez direla berdinak).

+ Engainuzko egintzak, 7. artikulua

Produktu baten kalitateari buruzko informazioak dira, kontsumitzaileari okerreko iritzia sortzera bultzatzen diotenak. Engainuzko egintza kontsideratzen da, eta debekaturik dago, ezaugarri faltsuak edo okerrak zein egiazkoak ez diren ezaugarriak aipatzea, edota bestelako jokaerak produktuaren fabrikazioaz, ezaugarriaz, kalitateaz, kantitateaz, edo produktu horrek eskaintzen dituen abantailei buruz okerreko iritzia izatera bultzatzen badu. Horrela, honelako egintza bat desleialtzat jotzeko baldintzak hauek bete behar dira:

* Errealitatearekin bat ez datozen indikazioak ematea. Hau da, faltsuak eta okerrak izatea. Hemengo erreferentzi-puntua egia edo objektiboki demostratu daitekeen errealitatea da (objektiboki informazio faltsua dela demostratu ahal izatea), baina zilegitzat joko da publicidad superlativa delakoa (munduko hoberena bezalako adierazpenak...).

* Datu horiek kanporantza erabiltzea, edo hedatzea (difundir), publizitatearekin edo hura gabe

* Datu horiek okerreko iritzi batera bultzatzea. Kontutan izan behar da publizitatearen lege orokorrak engainuzko publizitateari buruz daukan arauketa.

Honela, kontsumitzaileen portaera ekonomikoan eragina izan dezakeen eta engainura bultzatu diezaiekeen edo lehiakide bati kalte egin diezaiokeen publizitatea engainuzko publizitatea kontsideratzen da, eta debekaturik dago.

+ Opariak, sariak eta antzeko supostuak, 8. artikulua

Lehiaketa desleiala suposatzen duten egintza ezberdinak nabari ditzakegu:

* Kontsumitzaileari zerbait kontratatzera bultzatzeko, opariak edo erregaliak ematea

* Erregaliak ematea prestazio printzipala kontratatzerakoan, egintza honek kontsumitzaileari okerreko iritzia izatera bultzatzen dionean, establezimendu berdineko beste produktuen prezioen mailari buruz, edo zaila egiten zaionean produktuaren balio erreala jakitea, edota beste oferta batzurekin gonbaraketa egitea zaila egiten zaionean.

* Kontratu bat egitea beste prestazio batzuren onarpenera baldintzatzen denean, kontratuaren objektuarekin zerikusirik gordetzen ez badute, eta lehen esandako baldintzaren bat betetzen bada (prezioaz iritzi okerra izatera bultzatzen dutenean, eta beste ofertekin gonbaraketarik egiten uzten ez duenean).

Gainera, praktika hauek Lehiaketaren Babeserako Legearen menpe geratu daiteke. Egintza hauek erositako produktuaren prezioari buruz engainua sortu dezakete, lehiaketa faltsuatuz, eta alferrikazko erosketak egitera bultzatzen dute. Gainera, batzuetan oparitzen diren produktuen fabrikanteentzat ere kaltegarria izan daiteke, kontsumitzailea produktu horiek opari bezala hartzen ohitutzen delako, eta ez ditu behar den bezala baloratzen.

Objektu, prima edo erregali bezala ulertu behar dira baleak (vales), kupoiak, edo beste edozein objektu edo zerbitzu, erositakoarekin batera emandakoa. Erregalia kostubidezko tituluaz erositako zerbaiten ondorio izan behar da; honela, zozketa edo erakusgarriak (muestras) kanpoan geratzen dira. Erregalia dohainik edo normalean baino prezio bajuago batean eskaini behar da. Desleialak izango dira kontsumitzailea erosketa bat egitera bultzatzen dutenean, edo okerrezko iritzi batera bultzatzen dutenean.

Egoera hau frogatzea zaila delako, legeak presuntzio bat ezartzen du, eta erregaliaren balioak prestazio printzipalaren %15 gainditzen duenean, desleiala dela kontsideratzen da; salbuespen bezala "2x1" oferta (bi baten prezioan) aipatu daiteke, eta publizitatezko artikulu batzuen entrega (kamisetak...). Gai honetan Txikikazko Merkataritzaren Legeak (Ley 7/1996, de Ordenación del Comercio Minorista) arautzen duena ere kontutan hartu behar da.

+ Gonbaraketazko egintzak, 10. artikulua

Enpresari batek bere aktibitatea, establezimendua edo produktuak bultzatzeko bere oferta beste lehiakide batenarekin erkatzen (konparatzen) duenean ematen da, berea hobea dela erakusteko. Hau normalean publizitatearen bidez egiten da, eta beraz publizitatearen lege orokorra kontutan hartu beharko da.

Gonbaraketazko publizitatea ez dago debekatua esandakoa egia bada, hau da, esandakoa demostragarria, objektiboa eta garrantzitsua (relevante) bada. Egintza hauek, nahiz eta batzuetan lehiakideentzat erosoak ez izan, onartu egiten dira, kontsumitzaileentzat dituzten abantailengatik, eta produktuen arteko aukera erraztu diezaiekeelako. Gonbaraketa desleiala izango da engainuzko egintza edo irainkeriazko egintza bada.

+ Diskriminaziozko eta menpekotasun ekonomikoko egintzak, 16. artikulua

16. artikuluak ere beste egoera bat arautzen du: menpekotasun ekonomikoaren ustiapena. Egoera hau batez ere enpresa handien eta txikien artean ematen da. Desleiala izango da enpresa batek bere bezero diren enpresen menpekotasun ekonomikoko egoera ustiatzen duenean. Legeak presuntzio bat ezartzen du: hornitzaile batek ohizkoak diren deskontuez eta baldintzaz gain bere beste bezeroei ematen ez dien baldintzak bati eman behar badizkio, menpekotasun ekonomikoko egoera hori ematen dela suposatuko da.

Desleiala izango da ere erlazio komertzial baten haustura 6 hilabeteko aurreabisurik gabe, itundutako baldintzen ez-betetze garrantzitsu bat gertatu ez den bitartean. Beste kasu bat izango da prezioa ordaintzeko baldintzak (epea, interesak...) eta horniketa-kontratuan itunduta ez dauden baldintza batzuk lortzea, erlazio komertziala hausteko mehatxuarekin.

- Merkatuaren aurkako egintzak

+ Arau hausketa, 15. artikulua. Bi atal:

* Desleiala kontsideratzen da arau hausketa baten bidez merkatuan lortutako eta lehiaketarako onuragarria den abantaila batez baliatzea. Onura hori garrantzitsua izan behar da. Desleialtasuna kasu honetan merkatura sartzeko dagoen berdintasun printzipioa hausteagatik dator; honen ondorioz lehiakideen egoeran ezberdintasun handiak sortuko dira, eta arauak hautsi dituena horretaz baliatuko da.

* Desleiala izango da ere lehiaketa arautzen duten arauak haustea. Honekin legeak komertzioaren ordenazioan dauden arauak, merkataritzako sektore konkretuak arautzen dituenak, eta lehiaketaren defentsarako dauden arauak adierazi nahi ditu.

+ Galerazko salmenta, 17. artikulua

Printzipioz prezioen finkapena librea da; honela, galerazko salmenta, produzitzea kostatu duena baino prezio txikiagoan saltzea, zilegia da. Hala ere, galerazko salmenta desleiala izango da, lehenik, kontsumitzaileei establezimendu bereko beste produktuetaz okerreko iritzia izatera bultzatzen dienean; bigarrenik, beste baten establezimenduaren edo produktuaren izen onean eragina izan nahi duenean; eta hirugarrenik, merkatutik lehiakide bat botatzeko helburuarekin egiten denean. Supostu hauetatik kanpo geratzen dira galerazko salmentak produktu berriak promozionatzeko kasuetan, negozio baten likidazioan ematen direnak, beherapenen kasuan, eta egoera onean ez dauden merkantzien (saldoen) salmenta.

4. LEHIAKETA DESLEIALETIK ERATORRITAKO AKZIOAK
4.1. Akzio motak


Teknikoki aurreratuagoak dauden ordenamenduei jarraituz, legeak lehiaketa desleialetik ondorioztatzen diren akzioei arreta berezia jarri die, eta sei akzio ezberdin arautu ditu 18. artikuluan. Honakoak dira:

- Egintzaren desleialtasuna deklaratzeko akzioa (acción declarativa de la deslealtad)

Bere helburua epaile batek enpresa batek egintza desleial bat egin duela deklaratzea da, eta beraz bere ez-zilegitasuna (ilicitud). Akzio hau normalean ez da bakarrik ematen, beste akzio batzuren oinarri bezala baizik (normalean, ez da sei hauetako bakarra egikaritzen, bi edo hiru batera baizik). Akzio hau egikaritzeko egintza egina egotea behar da, edo egitear, eta bestalde, bere efektuen iraunkortasuna (persistencia).

- Egintza geldiarazteko edo debekatzeko akzioa

Funtsezko edo oinarrizko akzioa da, helburua egintza desleialak merkatuan irauten saihestea delako, edo bere izaera prebentiboagatik egintza hori debekatzen duelako, oraindik praktikan jarri ez bada.

- Egintzak sortutako efektuak ezabatzeko akzioa

Helburua epaileak egintza desleialak sortu dituen efektuak ezabatzeko neurriak jartzea da, eta soporte materialak oraindik jarraitzen badu bakarrik egikaritu daiteke (etiketak, folletoak...).

- Informazio engainakor edo okerra eta faltsua zuzenarazteko akzioa

Egintza desleialari komunikabideetan publizitatea ematen zaionean ematen da.

- Kalte-galeren ordainekta akzioa

KZ 1902 artikuluan araututako kontratuz kanpoko erantzukizuna da, eta egintzaren desleialtasunaz gain doluz edo kulpaz egina izan bada bakarrik egikaritu daiteke (Kode Zibileko arauei jarraituz).

- Bidegabeko aberaste akzioa

Esklusibitate-eskubideak ez errespetatzeagatik aberaste ekonomiko bat atera duenaren aurka erabili daiteke bakarrik.

4.2. Legitimazio aktiboa eta paisboa

- Legitimazio aktiboa

Merkatuan parte hartzen duen edozein pertsonak, kaltetua izan bada edo izan badaiteke, legitimatua dago lehenengo bost akzioak aurrera eramateko; bidegabeko aberaste akzioa (seigarrena), aldiz, kaltetua izan den titularrak bakarrik ezarri dezake; eta lehenengo lau akzioak gainera enpresari elkarte eta korporazio profesionalek gauzatu ditzakete, beren kideen interesak ukituak geratzen direnean, baita kontsumitzaileen defentsarako elkarteek ere, egintza desleialak kontsumitzaileen interesak ukitzen baditu.

- Legitimazio pasiboa

Akzio hauek egintza desleiala burutu edo agindu duenaren eta egintza horretan parte hartu duenaren aurka egikaritzen dira. Hala ere, bidegabeko aberaste-akzioa aberastea jaso duenaren aurka gauzatu daiteke bakarrik. Egintza desleiala langileek edota beste edozein laguntzaileak egin badu bere karguaren ihardutean, akzioak printzipalaren aurka joango dira, kalte galeren ordainketa-akzioa eta bidegabeko aberaste-akzioaren salbuespenekin; azken hauekin Zuzenbide Zibilak dituen arauak jarraitu behar dira.

4.3. Preskripzioa

Lehiaketa desleialaren aurkako akzioak urtebeteko epean preskribatzen dira, akzioa erabili ahal izan zenetik kontatua, eta legitimatuak egintza desleiala egin zuen pertsona zein den jakin zuenetik. Eta edozein kasutan, egintza egin zenetik hiru urtetan (hau da, beti hiru urtetako muga egongo da; lau urtetara enteratzen bagara, ezingo dugu salatu).

5. PROZEDURARI BURUZKO XEDAPENAK

Lehiaketaren babeserako prozedura administratiboa zela esan genuen (ikus 9. gaia), baina merkataritzako gaiak jurisdikzio zibilak aztertzen ditu. Honela, oraingoan prozedura judizial arrunta izango da. Hau da, lehiaketaren babeserako prozedura ez bezala, ez da prozedura administratiboa, lehiaketa desleialari buruzko prozedurarako judizio arruntari (juicio ordinario) buruzko Judiziamendu Zibileko Legearen arauak jarraitu behar dira.

defero.webcindario.com